TOT ÇÒ QUI COLA N’EI PAS AIGA…
Sèrgi Javaloyès
Ua gota de tròp, e lo noste vas que’n plora. N’ac suportam pas. A bèths còps, dab la malícia, que’u copam a tot de bon e atau que barrejam la soa aiga preciosa. E quin desalterà’ns quan la calorassa e ns’ablada, e’ns seca lo còrps e l’amna? En vedent tota aquera aiga guastada, que ns’avisam qu’avem perdut çò de màger, d’indispensable…
Quan espiam la Mar Grana que’ns disem « qu’èm gotas au demiei de miliards d’autas, unicas e semblablas, dens l’esglasiant regne de la quantitat oceanica ».
Dilhèu qu’èm gotas e Mar grana en medish temps ? N’èm pas vaduts d’ua auta mar, la mar petita e cauta de la nosta mair ? Que i nadam au ritme deus sons dias e de las soas nueits, de las soas jòias e penas. Que i vadem pòc a pòc grans, a l’acès de totas las tempèstas per viéner qui la vita e’ns promet.
Sobte, la pèrda deus lims1 que ns’obliga a renonciar a l’aiga mairau prumèra e doça. Que vienem a la lutz de l’umanitat sancera. Atau, qu’aledam l’aire estranh, violent, vitèc deu monde. Qu’èm prèsts, tà tots los viatges. Mes a las prumèras segondas d’aquera experiéncia — experiéncia, au sens qui’u balha la soa origina latina: “lo qui sòrt de perir” — que cridam la vita, que devienem un arriu de lagremas dinc au dromir plan·hasent. E de segur, sovent que ns’i tornam. Qu’ei lo noste lengatge umide.
Mei tard, ua larma de tròp e los nostes plors d’adultes que disen e que tornan díser, dab la lor lenga trista o gaujosa, que los nostes naufragis grans e petits, que las nostas escadudas, e s’ameritan, a la fin finala, la mar grana d’ua vita qui ne ns’èm pas arrestats de traversar, per’mor, qu’ac sabem tots, que i a mila faiçons de perir e mila faiçons de víver.
1La perte des eaux